Początki szkoły w Kozłowie Biskupim przypadają na rok 1935. Wcześniej dzieci uczęszczały do Szkoły Powszechnej w Sochaczewie przy ulicy Okrzei lub do szkoły w Nowej Suchej. W roku 1935 wójt gminy Jan Pytkowski doprowadził do założenia Szkoły Powszechnej w Kozłowie Biskupim. Powstała ona w prywatnym mieszkaniu państwa Pytkowskich, w dwóch pomieszczeniach mieszkalnych, po wyburzeniu ściany działowej.
Dom państwa Pytkowskich
Zajęcia, przez około sześć miesięcy, prowadził p. Kuczyński, później w klasach łączonych I-II oraz III-IV pani Koterwa. Dzieci uczęszczały na zajęcia języka polskiego, rachunków, rysunków i zajęć praktycznych, śpiewu i ćwiczeń cielesnych oraz religii. Pierwszego września 1939 roku dzieci nie poszły do szkoły. Powodem był wybuch wojny. Pierwsze zajęcia odbyły się dopiero po sześciu miesiącach w marcu 1940 roku. Z tego też względu, ten rok szkolny był najkrótszy w historii naszej szkoły. W okresie okupacji nie przerwano nauki. Dzienniki i świadectwa wypisywano w języku niemieckim, z objaśnieniem w języku polskim, ale o znacznie zmniejszonej czcionce. W latach 1938-1942 uczyła w szkole p. Leszczyńska, od września 1942 do lipca 1945 roku zajęcia prowadził p. Kwiatkowski. Głównym problemem był brak podstawowych podręczników. Niektórzy uczniowie posiadali pojedyncze egzemplarze do języka polskiego i rachunków.
Strona tytułowa dziennika lekcyjnego z roku szkolnego 1939/1940 i 1941/1942
Po II wojnie światowej, miejscowy proboszcz, na potrzeby szkoły, udostępnił mały domek przy kościele, nazywany organistówką. Brakowało szatni, a do izby wielkości około 40 metrów kwadratowych wchodziło się prosto z podwórza. Dzieci oczekujące na lekcje nie miały gdzie się schować przed deszczem czy śniegiem. Obok pomieszczenia lekcyjnego znajdowało się pomieszczenie gospodarcze ze składem węgla. Po złamaniu szkolnych zasad, często było dla uczniów miejscem refleksji i tzw. przysłowiową “kozą”.
Organistówka z widocznym pomieszczeniem gospodarczym
Do szkoły w Kozłowie Biskupim uczęszczały dzieci z Kornelina i Zakrzewa Górnego, Kolonii. Istotnym utrudnieniem w pracy szkoły był niedobór książek i pomocy dydaktycznych np. w roku 1946 był jeden globus oraz cztery mapy. Biblioteka, mimo iż funkcjonowała od 1939 roku, była nader uboga. Dzieci uczyły się na zmiany w klasach łączonych I-II i III-IV. Lekcje w latach 1945-48 prowadziła Maria Kucharska. W szkole uczyło się przeciętnie około sześćdziesięciu uczniów. W latach 1948-1953 nauczała Helena Mrożewska, a religii do 1950 roku uczył ksiądz Marian Budny. W tym okresie odbywało się nauczanie religii, języka polskiego, historii, geografii, matematyki, rysunku, prac ręcznych, śpiewu i wychowania fizycznego.
W latach 1953-56 w szkole pracowały kolejno Jadwiga Sielicka i Jolanta Felczak. Kozłów Biskupi objęto kampaniami walki z analfabetyzmem. Wzięli w nich udział nauczyciele tutejszej szkoły. Obowiązek uczenia się czytania i pisania dotyczył wszystkich analfabetów w wieku od lat 14 do 50. W późniejszym okresie prowadzono w szkole w Kozłowie Biskupim kursy w zakresie szkoły podstawowej dla osób pracujących. W tych kursach uczestniczyła zarówno przerośnięta młodzież jak i osoby starsze. Lekcje prowadzone były popołudniami. Kursy takie trwały od roku 1950 do lat siedemdziesiątych. Zdarzało się, że rano do szkoły uczęszczało dziecko, a po południu jego rodzice, którzy korzystali z książek swoich pociech. Lekcje nadal były prowadzone w klasach młodszych w formie łączonej (I-II, III-IV), wyjątek stanowiła klasa piąta.
Od września 1957 roku kierownikiem szkoły została Janina Sławińska. Wzrostowi liczby uczniów towarzyszyło zwiększenie liczebności kadry nauczycielskiej. W tym roku wprowadzono także nauczanie w klasie szóstej i siódmej, a szkołę przeniesiono do większego budynku tzw. „pałacu nad Bzurą”. Był to budynek o 4 izbach przechodnich o łącznej powierzchni ok. 92 metrów kwadratowych. Dzieci uczyły się na dwie zmiany, pierwsza zmiana zaczynała pracę od godz. 8:00 do 12:30 - 13:00, druga zmiana od godz. 12:30 do 14:30 - 15:00. Lekcje nie odbywały się już w klasach łączonych. Każda klasa miała swojego wychowawcę:
M. Kacperowska - kl. I i VI,
H. Kowalczyk - kl. III i V,
J. Sankowska kl. II i IV,
J. Sławińska kl. VII.
Pałac nad Bzurą
Do szkoły zaczęły uczęszczać dzieci mieszkające w Kornelinie, Malesinie, Cegielni - Boryszew i część dzieci mieszkających w Antoniewie, które przez rzekę Bzurę przechodziły po kładce (obecnie jest tu most), oraz dzieci mieszkające w Leonowie. Do ciekawostek należy zaliczyć fakt, iż ze stu uczniów, do klasy wyższej nie promowano aż dwudziestu sześciu.
W roku szkolnym 1958/59 kierownikiem szkoły została Jadwiga Sankowska, liczba uczniów wzrosła do 115. Od 1959 kierownikiem szkoły został Tadeusz Grzegorczyk. Realnego kształtu nabrały zabiegi o budowę nowego obiektu dydaktycznego, szkoła otrzymała działkę budowlaną. Zaprojektowano budynek 6-cio izbowy. Dawało to szansę, że szkoła w Kozłowie Biskupim, jako placówka 7-klasowa, będzie miała właściwe warunki pracy.
1 grudnia 1962 roku oddano do użytku nowy budynek dla szkoły w Kozłowie Biskupim. W roku 1962 było 8 sal lekcyjnych, mała (zastępcza) sala gimnastyczna, świetlica, pomieszczenie kuchenne, dwie łazienki, natryski przy sali gimnastycznej.
Widok na budynek szkoły z roku 1962
Szkoła ośmioklasowa praktycznie funkcjonowała w latach 1964-1999. W tym okresie funkcję kierownika lub dyrektora pełniły następujące osoby:
- Tadeusz Grzegorczyk,
- Ryszard Oporski,
- Janina Hupert,
- Marianna Sikorska,
- Zbigniew Kicka,
- Lidia Grzegrzółka.
W szkole zorganizowano w 1965 roku dwie pracownie: fizyko-chemiczną i zajęć praktyczno-technicznych. W latach siedemdziesiątych, w funkcjonujących salach lekcyjnych, utworzono następujące klasopracownie: języka polskiego, języka rosyjskiego, biologii, matematyki, nauczania początkowego. W roku szkolnym 1982-83 utworzono drugą klasopracownię nauczania początkowego. Od dnia 21 sierpnia 1975 roku Szkoła Podstawowa w Kozłowie Biskupim stała się zbiorczą Szkołą Gminną, która liczyła 15 oddziałów z ponad trzystoma uczniami i zatrudniała 15 nauczycieli. Od roku szkolnego 1973-74 szkoła objęła dzieci z Antoniewa. Zmiany organizacyjne objęły też Szkołę Podstawową w Rokotowie, działającą od połowy lat pięćdziesiątych. Od roku 1974 zlikwidowano nauczanie w klasach starszych, a w roku szkolnym 1978-79 całkowicie zlikwidowano tam szkołę. Od tej pory uczniowie uczęszczali do szkoły w Kozłowie Biskupim na dwie zmiany. Na pierwszą zmianę uczyły się dzieci dowożone i dochodzące z bardziej oddalonych wsi (ponad 200 uczniów), zaś na drugiej zmianie uczyło się ponad 150 osób, głównie z Kozłowa Biskupiego i najbliższych wsi. Ten stan trwał do połowy lat dziewięćdziesiątych i dopiero w roku 1993 rozbudowano szkołę o mały segment przy świetlicy, a od 1994 do 1995 roku dyrektor Z. Kicka rozbudował szkołę o salę gimnastyczną z zapleczem, pięć sal lekcyjnych, łazienki, pokój nauczycielski.
28 września 1995 nadano Szkole Podstawowej w Kozłowie Biskupim imię Kornela Makuszyńskiego. Kolejnym przełomem w życiu szkoły okazał się rok 1999. Wprowadzona nowa reforma oświaty przedłużyła obowiązkową naukę do 9 lat i obok szkoły podstawowej zaczęło funkcjonować Gimnazjum Publiczne w Kozłowie Biskupim. 23 maja 2005 roku gimnazjum otrzymało sztandar oraz imię Polskich Olimpijczyków.
Sztandar Gimnazjum Publicznego im. Polskich Olimpijczyków w Kozłowie Biskupim
Ciekawostki z historii szkoły
- Prężnie pod koniec lat 40-tych działał w szkole Fundusz Odbudowy Warszawy - zbierano makulaturę i złom, a zarobione pieniądze przekazywano na ten Fundusz. Szkoła Podstawowa w Kozłowie Biskupim miała Komitet Opiekuńczy, którego głównym członkiem był Zakład Ceramiczny „Boryszew”. Zadaniem Komitetu Opiekuńczego było m.in. dożywianie uczniów.
- Do szkół wprowadzało się wytyczne ideowo-polityczne. Przykładem może być dokumentacja planów pracy wychowawczej oraz wnioski formułowane na posiedzeniach Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej w Kozłowie Biskupim od lat pięćdziesiątych. Pisano tam o szerokim upowszechnianiu tematyki osiągnięć i dorobku narodu polskiego w okresie Polski Ludowej. W tym celu nauczyciele z młodzieżą redagowali gazetki ścienne, a na lekcjach wychowawczych, języka polskiego i historii omawiali dorobek Polski Ludowej w dziedzinie gospodarczej, przemysłowej i kulturalnej. Organizowano spotkania z przedstawicielami wojska, którzy omawiali dorobek sił zbrojnych. Odbywały się apele szkolne z okazji wybuchu Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, powstania Armii Radzieckiej itp. W tym okresie założono księgi czynów społecznie użytecznych, wreszcie wdrożono program ich realizacji. Pierwszego dnia porządkowano sale i teren wokoło szkoły. Drugiego dnia była praca wszystkich klas w zakładach pracy. Trzeciego dnia było sprzątanie boisk, trawników, sadzenie drzew i krzewów itp. Czwartego dnia uczniowie pracowali w swoich domach. W ramach tego programu w czasie przerwy jesiennej szkoła brała udział w wykopkach, przy zrywaniu śliwek w Spółdzielni Produkcyjnej w Kozłowie Biskupim. Przeprowadzono też zbiórkę złomu i makulatury. Klasy opiekowały się osobami starszymi. Dokarmiano ptaki.
Prace społeczne - sprzątanie terenu szkoły, sadzenie lasu.
- Działało Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej liczące nawet stu trzydziestu członków, którym opiekowała się p. Sankowska. Koło działało w dwóch sekcjach: propagandowo-oświatowej i korespondencyjnej. Przygotowywały one materiały do gazetek, uczyły piosenek rosyjskich, wykonały 4 albumy o Moskwie i 1 o Leningradzie, zorganizowały obchody 100-nej rocznicy urodzin Lenina i turniej wiedzy oraz prowadziły korespondencję z młodzieżą radziecką. Członkowie koła uczestniczyli w Olimpiadzie Języka Rosyjskiego, zajmując czołowe miejsca w powiecie. Organizacja funkcjonowała do roku 1984.
- W szkole od lat 50-tych działało koło Polskiego Czerwonego Krzyża. Powołano do działalności Szkolne Koło Społecznego Funduszu Budowy Szkół. Dzieci zbierały szmaty, złom, makulaturę, stłuczki szklane, a uzyskane z ich sprzedaży pieniądze, przeznaczone były na budowę szkół w ramach obchodów 1000-lecia Państwa Polskiego. Organizowano konkursy czystości, pełniono dyżury na korytarzach, organizowano różne akcje, np. „Nie zapomnij chusteczki do nosa”, „W naszej klasie jest dużo zieleni”, „Czystość to zdrowie”, „PCK uczy, pomaga, wychowuje” i wiele innych. Konkursy czystości dotyczyły sal lekcyjnych, korytarzy, terenu szkoły . W 1972 roku szkoła zajęła II miejsce w powiecie w konkursie pt. „Nowa szkoła wzorem gospodarności, higieny i estetyki”. Uczono udzielania pierwszej pomocy w nieszczęśliwych wypadkach. Zapoznawano z wyposażeniem apteczek domowych. W okresie zimy dokarmiano ptaki, a na wiosnę budowano budki lęgowe dla szpaków. PCK współpracowało także z pielęgniarką z Ośrodka Zdrowia w Nowej Suchej w przeglądach higienicznych uczniów. Członkowie Koła pomagali też w zbiorze odzieży dla powodzian. Koło PCK działało do 1992 roku.
- Od roku 1958 działała Szkolna Kasa Oszczędności, która umożliwiała uczniom gromadzenie i oszczędzanie pieniędzy. SKO wdrażało do oszczędności i gospodarowania pieniędzmi. Działało do 1990 roku.
- Od 1950 roku działały także drużyny Związku Harcerstwa Polskiego. Harcerze współorganizowali apele, zbiórki makulatury, opiekowali się grobami żołnierzy. Organizowali biegi patrolowe, biwaki (w wolne dni), zimowiska oraz wieczornice i wieczorki towarzyskie. Popularną formą pracy były turnieje zręcznościowe i gry sportowe (warcaby, szachy, domino itp.). dzieci chętnie uczestniczyły w harcerskich formach wypoczynku i zabawy, zdobywały sprawności i odznaki. Podsumowaniem pracy harcerskiej było uroczyste przyrzeczenie harcerskie, które obligowało do przestrzegania zasad - „Na harcerzu możesz polegać jak na Zawiszy”, ponieważ podstawą wychowania w ZHP było przestrzeganie praw harcerskich. W latach 1980-tych w szkole była jedna drużyna składająca się z trzech zastępów harcerzy i dwóch zastępów zuchów.
- Od 1958 roku większą wagę zaczęto przywiązywać do ćwiczeń gimnastycznych. W związku z tym dla uczniów klas V-VII zorganizowano Kółko Sportowe, którego opiekunem był Tadeusz Grzegorczyk. Organizował rozgrywki międzyklasowe, a raz w roku rozgrywki międzyszkolne dla szkół w Kozłowie Szlacheckim i Nowej Suchej. Od tej pory w szkole zaczęły się tradycje sportowe, które są żywe do dziś. Uczniowie naszej szkoły wielokrotnie zajmowali czołowe miejsca w zawodach powiatowych i wojewódzkich.
Grupa sportowców pod kierownictwem p. M. Karpińskiego. W r. szk. 1977/78 zajęła II miejsce w rozgrywkach piłki nożnej na terenie woj. skierniewickiego.
W górnym rzędzie od lewej stoją: P. Mikulski, T. Mikulski, S. Kowalski, p. M. Karpiński, W. Kordzi, W. Sobczak, J. Kosiorek. W dolnym rzędzie: D. Boczkowski, W. Kosk, J. Gołębiowski, A. Brunecki, W. Jalowski, A. Lewandowski, Z. Jażdżyk.
- Jedną z form uczenia gospodarności była Spółdzielnia Uczniowska, która zaczęła funkcjonować w 1964 roku. W sklepie sprzedawano artykuły piśmiennicze i spożywcze. Działało również pogotowie krawieckie i opatrunkowe. W latach 1970-tych zorganizowano dożywianie „Szklanka gorącego mleka”. Przy sklepiku szkolnym były rozkłady autobusów oraz pociągów. Sprzedawane były także bilety autobusowe. W sklepiku można było kupić również gazetkę szkolną „Głos Spółdzielcy” i „Kącik Młodego Spółdzielcy”. Na działkach szkolnych członkowie Spółdzielni uprawiali maliny i truskawki.
Kiosk, w którym Spółdzielnia Uczniowska urządziła sklepik.
- W 1959 roku został powołany samorząd szkolny, a w następnym utworzono chór szkolny, powstało także kółko recytatorskie.
- W 1970 roku zaczęła działalność Liga Obrony Kraju. Organizowano oddziały samoobrony, szkolono w zakresie obrony przeciwlotniczej, przeciwchemicznej i przeciwatomowej, uczono strzelać, organizowano zawody sprawnościowe.
- W 1974 roku powstało organizacja ideowo-wychowawcza TKKŚ. Celem grupy było rozwijanie i upowszechnianie świeckiej moralności, obyczajowości opartej na socjalistycznych przekonaniach światopoglądowych oraz na zasadzie zgodnego współżycia wierzących i niewierzących.
- W latach siedemdziesiątych wprowadzono strój apelowy.
- Po zajęciach uprawiano owoce i warzywa, uzupełniając tym lekcje biologii.
- Prowadzone były różnorodne koła przedmiotowe. Przez pewien czas istniał nawet zespół mandolinistów.
- W końcu lat 70-tych utworzono koło fotograficzne prowadzone przez H. Mamcarza. Stworzono ciemnię fotograficzną. Członkowie uczyli się wywoływać zdjęcia, zapoznawali się z techniką fotografowania. Wykonywali zdjęcia okolicznościowe i dokumentalne o różnej tematyce, które eksponowane były w kąciku fotograficznym. Pomagali w gromadzeniu eksponatów do Izby Pamięci Narodowej.
Kącik Pamięci Narodowej.
- W “Kąciku Pamięci Narodowej” gromadzono pamiątki mówiące o przeszłości naszego narodu. Aby zachęcić młodzież do poszukiwań i zbierania eksponatów, każdy zbieracz za przekazany eksponat otrzymywał podziękowanie.
Funkcję Kierownika / Dyrektora Szkoły pełnili:
Janina Koterwa
Jadwiga Sankowska
Janina Sławińska
Tadeusz Grzegorczyk
Ryszard Oporski
Janina Hupert
Marianna Sikorska
Zbigniew Kicka
Lidia Grzegrzółka
Funkcję Dyrektora Zespołu Szkół w Kozłowie Biskupim pełnili:
Mieczysław Głuchowski
Ewa Stępniewska
Małgorzata Miłkowska
Obecnie dyrektorem Szkoły Podstawowej im. Kornela Makuszyńskiego w Kozłowie Biskupim jest p. Urszula Mergner
